Plant-based diyet nedir?
Güncelleme tarihi: 14 Haz 2020
Plant-based veya vegan beslenme tarzı son yıllarda sağlığımızı ve çevresel sorunları korumak amacıyla daha çok tercih edilen beslenme türleridir.
Plant-based diyeti vegan beslenme tarzından ayıran faktör ise plant-based diyette kısıtlandırılmış olarak hayvansal kaynak tüketebilmesidir. Vegan beslenme tarzının plant-based diyete göre daha katı kuralları vardır. Hayvanların etik kurallara aykırı kesilmesi, kimyasallar ile beslenmesi ve bu kimyasalların doğal sulara karışıp çevre kirliliğine yol açması gibi faktörler insanları bitkisel bazlı beslenmeye yönlendirmiştir. Plant-based diyette dikkat edilmesi gerekenler;
Paketli ürün tüketiminin azaltılması
Hayvansal kaynak tüketiminin sınırlandırılmadı veya tamamen çıkarılması
Sebze, meyve, tahıl, lif ve tam buğday besinlerden zengin öğünler
Rafine şeker, beyaz un ve işlenmiş yağ gıdaları önerilmemektedir
Eğer vegan beslenme tarzına geçiş yapmak istiyorsanız, plant-based diyet iyi bir başlangıç olabilir. Sosyal çevremiz, aynı çatı altında yaşadığımız bireyler ve geleneklerimiz vegan beslenme tarzına geçiş için zorlayabilir. The Academy of Nutrition and Dietetics'e göre iyi planlamış plant-based diyet tarzı yaşamamızın tüm evreleri için yeterli olduğunu belirtmiştir. Yeterli miktarda almamız gereken enerjiyi bitkisel kaynaklardan da sağlayabiliyoruz. Ancak dengeli ve her besin grubunu içeren öğünler planlamak önemlidir. Bitkilerden gelen enerji miktarı düşük olduğu için öğün planlarken bu duruma dikkat edilmesi gerekebilir. Özellikle bu tarz beslemeye sahip sporcular için hedefleri doğrultusunda belki takviye kullanmaları gerekebilir.
Bitkisel bazlı beslenmenin iyi tarafları ise besinlerin en doğal hali ile tüketilmesidir. Kardiyovasküler hastalıklardan korur, tansiyonu dengeler ve vücudumuz için daha birçok faydası vardır. Aynı zamanda antioksidan bakımından da oldukça zengindir. Hayvansal kaynakların sodyum ve doymuş yağ bakımından zengin olmasından dolayı Dünya Sağlık Örgütleri (WHO) tarafından önerilen miktardan daha çok tüketilmesi durumunda damar tıkanıklığı ve kolesterol gibi hastalıklara sebep olabilir.
Bilimsel olarak araştırmak isteyenler için ilginizi çekebilecek bazı makaleleri ekliyorum. Umarım beğenirsiniz, yorumlarınızı bekliyorum :)
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19279075/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28122929/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2933506/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28792455/